Nee, dit is geen uitspraak van Ruud Gullit die het jaren geleden al had over ‘sexy voetbal’ of van ex-PSV coach Fred Rutten die vond dat zijn spelers ‘geilheid’ misten om een doelpunt te maken. Het is zelfs (uiteraard) helemaal niet gerelateerd aan het voetbalwereldje. Moet die lul toch weer zijn voetbal er in sneaken he. In ieder geval, het is een uitspraak van voormalig voorzitter van de HBO-raad Doekle Terpstra. Hij sprak deze woorden nu alweer ruim vier jaar later. In die tijd nam ik de uitspraak over in een artikel over het beroep leraar en de pabo. Dit pareltje heb ik laatst weer terug gevonden en ik vind het nog steeds het publiceren waard, al is het nu misschien meer om sentimentele redenen. Kijken of Dirk en Marrit die ik toen wat vroeg over de pabo zich nog terug kunnen vinden in wat ze zeiden. Dirk heeft zich in ieder geval niets aangetrokken van het bestreden niveau van de lerarenopleiding en is nu leraar op een basisschool.
Door: Floris Visman
Utrecht – “Het is soms onder de maat en het is jammer dat men op de oppervlakte blijft en niet dieper op de stof in gaat.” Dirk Peeters (20) is student aan de Theo Thijssen academie in Utrecht. Zoals wel meer mannelijke studenten voldoet de pabo niet aan zijn opleidingsverwachtingen.Dit is niet het enige probleem waar de pabo mee te kampen heeft. Ook zijn er problemen rondom de taal- en rekentoets, allochtonen, het toekomstige salaris van de leraar en een slecht imago.
Het aantal aanmeldingen bij de pabo is in jaren niet zo laag geweest. Met 10% is er een forse daling. De HBO-raad denkt dat dit komt doordat er rond de pabo een negatief imago heerst. Dit valt weer te verklaren door de verplichte taal- en rekentoetsen die door maar liefst een kwart van de leerlingen niet is gehaald. Deze leerlingen moesten na het eerste jaar gedwongen de school verlaten.
Voor de taal- en rekentoetsen krijgen de leerlingen drie kansen. Voor 25% blijkt dit dus een onoverkomelijke horde te zijn. De rekentoets wordt afgenomen op het niveau van de beste 22% scholieren van groep 8 en de taaltoets is op havo-4 niveau Vooral leerlingen die van het mbo komen presteren ondermaats. Leerlingen die van het vwo komen komen het best voor de dag.
Het beroep leraar heeft de laatste jaren ook schade opgelopen. Volgens voorzitter van de HBO-raad Doekle Terpstra is leraar geen ‘sexy’ beroep meer. Terpstra: “Je moet als onderwijzer hoge kwaliteit leveren tegen een relatief beperkt salaris.” Dit beschadigde imago heeft ook bij gedragen aan een daling in aanmeldingen.
Als oplossing voor het beschadigde imago wordt vooral genoemd salarisverhoging, verbetering van de arbeidsvoorwaarden en het opwaarderen van de status van de leraar. Dirk Peeters ziet het als volgt: “Op dit moment heb je de groep die het (pabo, red.) gewoon ontzettend leuk vindt én om dat uit te breiden zul je deels de arbeidsvoorwaarden moeten verbeteren en deels het imago op moeten poetsen.” Marrit Bos (20) pabostudente uit Utrecht voegt toe: “Ik denk serieus dat het salaris een van de belangrijkste dingen is. Met andere opleidingen kan je later veel meer verdienen.”
Naast de problemen met het imago en de taal- en rekentoets is er ook een ander probleem. De uitval onder allochtonen is relatief hoog. Meer dan de helft stopt na het eerste jaar. In een onderzoek van de Erasmus-universiteit in opdracht van de SBO (Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt) geeft ruim driekwart van de allochtone uitvallers aan dat ze anders worden benaderd dan autochtone leerlingen. Op stages voelt meer dan de helft zich ongelijk behandeld.
Voor dit probleem zijn meerdere oplossingen voorgesteld maar er is nog niks concreet aan gedaan. Er zijn plannen geopperd zoals betere begeleiding voor allochtonen bij hun studiekeuze, omgaan met diversiteit een verplichte vaardigheid maken en ze een verplichte sollicitatiecursus geven om aan een stageplek te komen.
Het laatste probleem maar zeker niet het minste is het feit dat veel mannen de pabo niet uitdagend genoeg vinden. Ze vinden de balans doorslaan naar de pedagogische kant en missen dus de leerkant. Ze zijn meer gericht op vakinhoud. Om meer mannelijke studenten aan te trekken zou de pabo er dus goed aan doen om de focus meer op vakinhoud te leggen.
Pabo moet vooral in kwaliteit verbeteren en aantrekkelijker worden voor toekomstig studenten. Dit zal bijdragen aan de oplossing van het lerarentekort in het basisonderwijs. Zoals het er nu uitziet is er nog veel werk te verzetten maar lijkt het alsof er niks gebeurd. Er worden veel oplossingen geopperd maar concreet gezien is er nog niks gebeurd. Het is geen vijf voor twaalf, het is vijf over twaalf.
Floris Visman 